Subiektywny dobrostan jest naszą ogólną oceną zadowolenia z życia i poczucia szczęścia. W ostatnich latach wiele mówi się o poczuciu szczęścia, gdyż okazuje się, że ma ono wpływ nie tylko na aspekty naszego życia ale także na nasze zdrowie. Dzięki koncentracji na tym temacie wykształcił się nowy nurt w psychologii – psychologia pozytywna. Psychologia pozytywna ma za zadanie dostarczenia wiedzy i umiejętności, dzięki którym człowiek będzie mógł nie tylko doświadczyć poczucie szczęścia w życiu ale także kontrolować i zarządzaniem jego poziomem.
Z oceną poziomu szczęścia w życiu bardzo mocno istnieje skorelowanie z poziomem odczuwanego tzw. stresu życia, takiego stresu odczuwanego z tyłu głowy, będącego swoistym szumem w tle.
Czym jest stres?
Stres jest zespolem reakcji naszego organizmu na różnego rodzaju bodźce, które zakłócają stan równowagi i wystawiają na próbę lub przekraczają jego zdolności radzenia sobie. Bodźce te nazywa się stresorami. Stresor zatem będzie bodźcem wymagającym od organizmu pewnego rodzaju reakcji adaptacyjnej.
Stres kojarzony jest zazwyczaj negatywnie, ale można wyróżnić jego dwa oblicza:
- Dystres (distres) – ze oddziaływanie stresu
- Eustres – dobry stres
We wszelakich rozważaniach na temat stresu istotną kwestią jest poznanie i zrozumienie modelu stresu, gdyż ta wiedza pozwoli nam odpowiednio się przygotować na stres, pracować ze stresem lub go przetransformować na inną emocję.
Model stresu składa się z czterech elementów
- Stresory – które można podzielić ze względu na rodzaje (środowiskowe, psychologiczne i społeczne) i wymiary (intensywność, czas trwania, częstotliwość, przewidywalność)
- Zasoby – które również dzielimy na trzy rodzaje: fizyczne(pieniądze, opieka medyczne), osobiste (umiejętności, radzenie sobie), społeczne (sieci wsparcia, pomoc profesjonalna)
- Osoba ze swoją charakterystyką: fizjologiczną (zdrowie, wrodzona podatność), psychologiczna (zdrowie psychiczne, temperament, koncepcja Ja, poczucie własnej skuteczności), kulturowa (definicje kulturowe, znaczenia, oczekiwany styl reakcji)
- Możliwe reakcje – fizjologiczne, behawioralne, emocjonalne, poznawcze.
Jak działa przedstawiony model?
Każdy z Nas charakteryzuje się swoistym pakietem cech, dlatego często się mówi, że każdy z Nas jest inny, bo tych ech i ich kombinacji jest tak bardzo dużo. Na każdego z Nas oddziałują inne stresowy, które powodują ocenę poznawczą i każdy z Nas ma swoiste zasoby, które też wpływają na ocenę poznawczą. Nasza ocena danej sytuacji, będzie zatem uzależniona z jednej strony tym jacy jesteśmy, tym jakim czynnikom podlegamy i jakie posiadamy zasoby. Dopiero potem owe stresowy i znajomość zasobów decyduje i kreuje rodzaj Naszej reakcji. Kluczową zatem kwestią będzie owa ocena poznawcza.
Warto również wspomnieć o istocie i roli filtrów i błędów poznawczych, którymi dodatkowo jesteśmy obarczeni.
Analizując zjawisko stresu warto także wiedzieć czy ten stres który odczuwamy jest ostry (przejściowy stan pobudzenia mający początek i koniec) czy już chroniczny (stan ciągłego pobudzenia, gdzie jednostka postrzega wymagania środowiska jako przekraczające dostępne jej zasoby do radzenia sobie z tymi wymaganiami).
Co teraz mam zrobić, aby móc transformować i kontrolować swój stres?
1 – zdiagnozuj jakie stresowy oddziałują na Ciebie najbardziej
2 – zdiagnozuj posiadane zasoby
3 – zdiagnozuj posiadane świadome braki i pomyśl jak w razie potrzeby możesz je uzupełnić lub zastąpić
Mając taką pełną analizę łatwiej Ci będzie nie tylko poznać swój system reagowania na stres, ale pozwoli Ci to zastosować w odpowiednim czasie środki zaradcze lub techniki zmiany.
W następnym tygodniu wątek stresu rozbuduję o syndrom stresu i reakcje naszego ciała a także sposoby radzenia sobie z sytuacjami stresującymi.
Pozdrawiam – Ania
